Türkiye sanayi tarihinin önemli simgelerinden biri olan Bursa’daki Tolon Fabrikası, orijinal mimarisine sadık kalınarak yeniden inşa edilecek. Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) öncülüğünde yürütülen süreç, fabrikanın kurucusu Kamil Özdemir Tolon’un torunu Güneş Tolon’un girişimiyle aydınlığa kavuştu. Bu karar, fabrikanın hem tarihi mirasını koruyarak hem de turizm alanı olarak bölge ekonomisine katkı sağlayarak hayata döneceğini müjdeliyor.
Fabrika, 2016’da T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Bursa Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun kararıyla “riskli yapı” olarak tespit edilmiş ve yıkımına şartlı izin verilmişti. Karar, binanın yıkımından sonra tarihi, mimari ve dönem özelliklerine uygun olarak yeniden yapılmasını zorunlu kılıyor. Kurul’un 30 Aralık 2016 tarihli 6524 sayılı kararında, rekonstrüksiyon projelerinin röleve projelerine göre hazırlanması ve sunulması gerektiği vurgulanıyor.
Güneş Tolon, fabrikanın geleceği konusunda Bursa Büyükşehir Belediyesi’nden yeterli bilgi alamayınca KDK’ya başvurmuştu. KDK’nın müdahalesiyle belediye, resmi belgeleri paylaştı ve süreç netleşti. Fabrikanın yeni fonksiyonu, imar planlarında Ticaret-Turizm Alanı olarak belirlenmiş durumda. Bu, Tolon Fabrikası’nın turizm odaklı bir tesis olarak yeniden canlanacağını gösteriyor.
Güneş Tolon, yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Dedemin kurduğu, Bursa’nın sanayi tarihinde bir simge olan fabrikanın geleceğinin belirsizliği beni üzüyordu. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun arabuluculuğu ve resmi kurumların işbirliği sayesinde, ailemizin mirasının korunacağını ve yeniden inşa edileceğini öğrendiğim için çok mutluyum. Bu süreç, sivil katılımın ve resmi kanalları kullanmanın tarihi mirasımızı korumak adına ne kadar önemli olduğunu gösterdi.”
Bu gelişme, Türkiye’de tarihi yapıların korunması ve yeniden kazanılması açısından örnek bir vaka olarak değerlendiriliyor. Fabrikanın yeniden inşası, hem kültürel mirası yaşatacak hem de Bursa’nın turizm potansiyelini artıracak.
Yazar
Türkiye’nin Edisonu’ydu. Demokrat Parti liderlerini evinde ağırlıyordu. Ancak o dönemde iktidarın önceliği bez ve şekerdi. Oysa destek olsalar ayrı ayrı dokuma makinesi-biçer döğer-çamaşır makinesi başta olmak üzere çok sayıda makine ülkemizde ve Bursa’da üretilirdi. Belki Türkiye’nin kaderi değişirdi.