Son araştırmalar, ebeveynlere bebeklere erken yaşta yer fıstığı sunma tavsiyesi getirildikten sonra küçük çocuklarda gıda alerjilerinin önemli ölçüde azaldığını gösteriyor.
Yıllarca, gıda alerjisi oranları artarken, uzmanlar ailelere bebeklerini yaygın alerjenlerle tanıştırmaktan kaçınmalarını önerdi. Ancak 2015’te yapılan çığır açan bir çalışma, bebeklere yer fıstığı verilmesinin alerji geliştirme riskini %80’den fazla azalttığını ortaya koydu. 2017’de Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü bu yaklaşımı onayladı ve ulusal rehberler yayınladı.
Pazartesi günü Pediatrics dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, bu rehberlerin uygulanmaya başlanmasından sonra 3 yaş altındaki çocuklarda alerji oranlarının düştüğünü gösterdi. 2017-2020 yılları arasında oran %0,93’e gerilerken, 2012-2015 döneminde %1,46 seviyesindeydi. Bu, tüm gıda alerjilerinde %36’lık bir düşüşe işaret ediyor ve bu azalma büyük ölçüde çocuklarda yer fıstığı alerjilerinde %43’lük bir düşüşten kaynaklanıyor.
Ayrıca, çalışma yumurtaların artık genç çocuklarda yer fıstığını geride bırakarak en yaygın alerjen olduğunu da ortaya koydu.
Çalışma, bebeklerin ne yediğini incelemediğinden, bu düşüşün rehberlerden kaynaklandığını kanıtlamıyor. Yine de bulgular umut verici. Tüm gıda alerjileri risk taşıyabilirken, yaklaşık %80’i yer fıstığı alerjisini ömür boyu sürdürüyor.
“Burada potansiyel olarak ölümcül ve yaşamı değiştirebilecek bir tanının önlenmesinden bahsediyoruz,” dedi New York’taki Columbia Üniversitesi Irving Tıp Merkezi’nde pediatric bir uzman olan ve çalışmaya katılmayan Dr. Edith Bracho-Sanchez. “Bu, bir halk sağlığı önerisinin çocukların sağlığını nasıl değiştirebileceğine dair gerçek dünya verisi.”
Gıda Alerjilerinin Nedenleri Hakkında Anlayış
Bilim insanları gıda alerjilerinin tam nedenlerini henüz çözememiş olsa da, bazı teoriler sezaryenle doğum oranlarının artışı, erken çocukluk döneminde antibiyotik kullanımı ve giderek steril hale gelen çevrenin rol oynayabileceğini öne sürüyor, dedi Utah Üniversitesi Sağlık Merkezi’nde hekim yardımcısı Jeanna Ryan.
Araştırmacılar, alerjilerin nasıl geliştiğine dair bir tablo ortaya koyuyor. Alerjenler ilk kez ciltle, özellikle tahriş olmuş veya hasar görmüş ciltle temas ettiğinde, bağışıklık sistemi bunları tehdit olarak algılayabilir, dedi Philadelphia Çocuk Hastanesi’nde pediatric alerji uzmanı ve çalışmanın lideri Dr. David Hill. Ancak gıda alerjenleri sindirim sistemi yoluyla tanıtıldığında, bu tolerans geliştirebilir.
Haberlerimizde hangi sağlık araştırmalarını ele alacağımıza karar verirken, birçok çalışmayı değerlendiriyoruz; bazıları etkileyici, bazıları öncü ve bazıları çelişkili. Bir şeyleri yayımlamadan önce verilerin kalitesini inceliyor ve çıkar çatışmalarını araştırıyoruz.
Son on yılda yapılan çalışmalar, bağışıklık sistemi gelişirken bebeklikte alerjen gıdaların tanıtılmasının, vücudun gıda proteinlerini zararsız olarak tanımasına yardımcı olabileceğini gösterdi, dedi Dr. Hill.
2021’de güncellenen ulusal rehberler, tüm bebeklere 4-6 ay arasında yaygın alerjen gıdaların tanıtılmasını öneriyor. Dr. Bracho-Sanchez’e göre, haftada birkaç kez bir nohut tanesi büyüklüğünde yer fıstığı ezmesi veya bir lokma haşlanmış yumurta gibi küçük porsiyonlar, bebeğin bağışıklık sistemini eğitmeye yardımcı olabilir.
Geniş Çaplı Çalışmadan Önemli Bulgular
Çalışma, yaklaşık 50 pediatric uygulamada 125.000 çocuğu takip etti. Alerjiler, bebeklerin elektronik sağlık kayıtlarındaki tanı kodları ve acil durum iğne (Epi-Pen) reçeteleriyle belirlendi. Dr. Hill, bu düşüşün yaklaşık 57.000 daha az alerjik çocuk anlamına geldiğini tahmin etti.
Çocuklar sadece 3 yaşına kadar takip edildiğinden, daha büyük çocuklardaki alerji oranları veya bu düşüşün ergenliğe kadar devam edip etmeyeceği yakalanmadı. Ancak alerjilerin yaklaşık üçte ikisi 3 yaşına kadar teşhis ediliyor, dedi Illinois’ta pediatric alerji uzmanı Dr. Zachary Rubin.
Uzmanlar, erken tanıtım rehberlerinin gıda alerji oranları üzerindeki etkisini değerlendirmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. Örneğin, Avustralya ve İsveç’teki benzer rehber değişiklikleri alerji düşüşleriyle bağlantılı bulunmadı; bu, daha küçük örneklem büyüklükleri ve sınırlı çalışma tasarımlarıyla açıklanabilir, dedi Dr. Rubin. Ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bu değişimi egzama tedavisindeki iyileşmeler gibi diğer faktörler de açıklayabilir.
2021’de yapılan bir ankete göre, bakıcıların sadece yaklaşık %17’si bebeklerine 7 aydan önce yer fıstığı verdiğini bildirdi. Yakın zamanda yapılan bir klinik deneme, pediatriclerin yüksek riskli bebeklere (örneğin egzaması olanlara) erken yer fıstığı tanıtımını sadece %10 oranında, düşük riskli bebeklere ise %35 oranında önerdiğini gösterdi. Dr. Bracho-Sanchez, bu düşük oranları rehberlerin sınırlı farkındalığına ve pediatric ziyaretlerinin zaman kısıtlamalarına bağladı.
“Potansiyel alerjen gıdaların erken tanıtımı konusunda verdiğimiz tavsiyeler alerjileri azaltmada etkili oluyor,” dedi Dr. Bracho-Sanchez. “Ve daha iyi uygulanmasıyla sonuçlar daha da iyileşebilir.”
Ebeveynler İçin Erken Tanıtım Pratik İpuçları
- 4-6 ay arasında yaygın alerjenlerle başlayın.
- Nohut tanesi büyüklüğünde yer fıstığı ezmesi kullanın.
- Yumurtaları haşlanmış şekilde sunun.
- Reaksiyonları izleyin ve profesyonellere danışın.
- Egzaması olan gibi yüksek riskli gruplara odaklanın.
Bu adımları izleyerek, aileler çocuklarda yer fıstığı alerjisi riskini azaltabilir ve daha sağlıklı sonuçlar elde edebilir.
