Ailenin Yapılanmasından Sağlıklı İşleyişine Değin Önemli Meseleler ve Bu Hususlarda Eğitime, Eğitimciye Düşen Görev ve Sorumluluklar

Ailenin yapılanması ve sağlıklı işleyişi, hem bireylerin huzuru hem de toplumun düzeni açısından temel bir konudur. Sağlam aile temeli, bireyin kişilik gelişimini, sosyal ilişkilerini ve değerler dünyasını doğrudan etkiler. Bu çerçevede önemli olan hususlar şunlardır:

1. Sevgi ve Saygı Temeli

•Aile bireylerinin birbirine karşı sevgi ve saygı göstermesi, ilişkinin sağlam kalmasının ana şartıdır.

•İletişimde kırıcı ve küçümseyici tutumlardan kaçınılmalıdır.

2. Sağlıklı İletişim

•Duygu ve düşüncelerin açık, samimi ve ölçülü bir şekilde paylaşılması gerekir.

•İyi bir dinleme kültürü aile içindeki güveni artırır.

3. Değerler ve Eğitim

•Aile, bireylere toplumsal değerleri, ahlakı ve kültürü aktaran ilk kurumdur.

•Çocuklara örnek olunmalı, sevgi ve disiplin dengesi korunmalıdır.

Bütün bu hususlara dikkat edildiği takdirde ailenin yapılanması için çok kritik bir öneme sahip durumdaki anne-baba-çocuk ilişkisi yerleşir ve sağlam temellere dayanmış olur.

Ama elbette ki ailenin yapılanması noktasında şu hususları da gözden kaçırmamak gerekir:

Ailenin yapılanması için anne-baba-çocuk ilişkisinin yerleşmesi yetmez. Çocuğu yetişkin haline geldiğinde de ebeveyninin çocuğu olarak kalması, ebeveynin de ölümlerine kadar çocuğun ana babası olarak kalması gerekir. Burada sapiens türünün gençleşmesi gibi sosyolojik açıdan başat bir netice ortaya çıkıyor. Türün gençleşmesi çocukluktan gelen duygusal ilişkileri bütün bir ömre yayarken, öncelikle üremeye bağlı olan, ardından da çocukluk dönemine sıçrayan biyolojik bir yapıyı mümkün kılar. Bu biyolojik yapı dönüşüm geçirerek, bundan böyle kendi kendini üretip sürdürecek daimi bir toplumsal mikro yapı haline gelecektir(Morin, 2017, çev. Çetinkasap, s.144).

Ama elbette ki ailenin yapılanması ve sağlıklı işleyişinde eğitim ve eğitimcilerin de payına düşen çok önemli görevler vardır. Çünkü aile, bireyin ilk sosyal ortamı, eğitim ise bireyin hem kişisel hem de toplumsal gelişimini şekillendiren temel etkendir. Eğitimciler, aileyi destekleyici bir unsur olarak görev alır. Bu çerçevede eğitime ve eğitimcilere düşen görev ve sorumluluklar şöyle özetlenebilir:

1. Eğitimin Görevleri

•Aile Bilincini Oluşturma:

Eğitim, bireylere aile kurumunun toplumsal önemini ve değerini öğretir.

•Sorumluluk Duygusu Geliştirme:

Gençlere ileride bir aile kurduklarında üstlenecekleri görevleri (eş, ebeveyn, birey olma sorumlulukları) kazandırır.

•Değerler Eğitimi:

Sevgi, saygı, paylaşma, sabır, hoşgörü ve dayanışma gibi aileyi bir arada tutan değerleri öğretir.

•Toplumsal Uyum:

Aile içinde yaşanan problemlerin toplumsal düzene etkilerini göstererek bireylerin uyumlu yaşamalarını sağlar.

•Rol Modeller Sunma:

Tarih, edebiyat, din ve toplum hayatından örneklerle sağlıklı aile modellerini tanıtır.

2. Eğitimcilerin Görev ve Sorumlulukları

•Aile ile İşbirliği:

Öğrencilerin eğitiminde aileyi bir paydaş olarak görüp sürekli iletişim ve işbirliği içinde olmak.

•Rehberlik ve Danışmanlık:

Ailelere çocuk eğitimi, iletişim yöntemleri ve problem çözme konularında rehberlik yapmak.

•Model Olmak:

Davranışlarıyla öğrenciler ve aileler için olumlu bir örnek olmak.

•Değerler Kazandırmak:

Derslerde ve günlük etkileşimlerde aile bütünlüğünü destekleyen değerleri aktarmak.

•Eğitim Programlarına Katkı:

Aile eğitimine yönelik seminerler, atölyeler ve bilgilendirici etkinlikler düzenlemek.

•Sorunlara Erken Müdahale:

Öğrencinin aile kaynaklı sorunlarını fark edip aileyi bilgilendirmek, çözüm için yönlendirme yapmak.

Sonuç olarak eğitim ve eğitimciler, aileyi doğrudan şekillendirmese de, bireylerin yetişme sürecinde aile kurumunu güçlendiren bilgi, değer ve tutumları kazandırarak dolaylı yoldan ailenin yapılanmasına büyük katkı sağlar. Sağlam aileler, sağlıklı bireyler ve toplumsal düzen için eğitimcilere düşen sorumluluk hayati önemdedir.

Bu bağlamda aile işlevlerinin artırılıp güçlendirilebilmesi için ardışık bir şekilde yapılandırılmış bir eğitim programının uygulanmasına ihtiyaç vardır. Bu ihtiyaç karşılandığı takdirde bireylerin yetişme sürecinde aile kurumunu güçlendiren bilgi, değer ve tutumları kazandırmak çok daha kolay olacaktır. Bu da bireylerin yetişme sürecini olumlu yönde etkileyecektir.

Bireylerin yetişme sürecini olumlu etkileyen bu faktör, yani gerekli bilgi, değer ve tutumları edinmenin sonucunda güçlenen aile kurumunun bireyin yetişmesine ve eğitim hayatına da yapmış olduğu birtakım olumlu katkılar da bulunmaktadır.

Evet, olumlu katkıları bulunmaktadır çünkü aile kurumunun güçlenmesi, bireyin hem kişilik gelişiminde hem de eğitim hayatında çok önemli bir rol oynar. Sağlam temellere oturan bir aile yapısı, bireyin özgüvenini, sosyal uyumunu ve akademik başarısını destekler. Başlıca olumlu etkiler şöyle özetlenebilir:

1. Psikolojik Güven ve Destek

Güçlü bir aile, çocuğun sevildiğini ve değer gördüğünü hissetmesini sağlar. Bu güven duygusu, bireyin stresle başa çıkma becerisini artırır, eğitim hayatında karşılaştığı zorluklarla mücadeleyi kolaylaştırır.

2. Disiplin ve Sorumluluk Bilinci

Ailede sağlıklı işleyen kurallar, bireyin düzenli çalışma alışkanlığı kazanmasına katkıda bulunur. Sorumluluk duygusunu erken yaşta öğrenen çocuk, eğitim sürecinde daha başarılı olur.

3. Akademik Destek

Güçlü aileler, çocuklarının eğitimine önem verir; ders çalışma ortamı hazırlar, takip eder ve motive eder. Eğitimde süreklilik ve başarı büyük ölçüde aile desteğine bağlıdır.

4. Özgüven ve Sosyal Beceriler

Aileden aldığı sevgi ve teşvik, bireyin kendine güvenini artırır. Kendine güvenen çocuk, okulda aktif olur, arkadaş ilişkilerini daha sağlıklı kurar.

5. Olumlu Rol Modeller

Anne-baba ve aile büyüklerinin davranışları, çocuğun karakter gelişimini ve eğitim anlayışını doğrudan etkiler. Eğitim ve çalışmaya değer veren bir ailede büyüyen çocuk, bu tutumları benimser.

6. Krizlerle Başa Çıkma

Güçlü aileler, bireye karşılaştığı başarısızlıkları bir son değil, öğrenme fırsatı olarak görmeyi öğretir. Bu yaklaşım, eğitim hayatında motivasyonu korumayı sağlar.

Kısacası güçlenen bir aile kurumu, bireyin duygusal sağlamlığını, sosyal uyumunu ve akademik başarısını doğrudan olumlu etkiler. Eğitim hayatında başarılı olan pek çok bireyin arkasında destekleyici ve bilinçli bir aile vardır.

Kaynakça:

Yitik Paradigma: İnsan Doğası-Edgar Morin, 2017, çeviri: Devrim Çetinkasap, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları