Gazze’deki Çocukların Yaşadığı Psikolojik Travma

Gazze’de süregelen insani kriz, en ağır darbeyi çocukların psikolojik sağlığına vurmaktadır. UNICEF’in 2024 yılı başında yayınladığı verilere göre, 1.1 milyondan fazla çocuk bu krizden doğrudan etkilenmekte ve ciddi psikolojik sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır [1]. Bu durum, sadece bugünü değil, gelecek nesillerin ruh sağlığını da tehdit eden uzun vadeli bir toplumsal soruna dönüşme riski taşımaktadır. Bölgedeki sağlık kuruluşlarının %75’inin işlevini yitirmiş olması, durumun ciddiyetini daha da artırmaktadır [2].

Kriz Altındaki Çocuk Psikolojisi

Temel Psikolojik Belirtiler ve Etkileri

Dünya Sağlık Örgütü’nün son raporuna göre, Gazze’deki çocukların %91’i post-travmatik stres bozukluğu (PTSB) belirtileri göstermektedir [3]. Bu rahatsızlık, çocuklarda sürekli tetikte olma hali, uyku bozuklukları ve yoğun kaygı durumu olarak kendini göstermektedir. Yaşanan travmatik deneyimler, çocukların günlük yaşam rutinlerini derinden etkilemekte ve normal gelişim süreçlerini sekteye uğratmaktadır. UNICEF’in saha çalışanları, çocukların %89’unun acil profesyonel psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunu rapor etmektedir [1].

Sosyal ve Duygusal Gelişim Üzerindeki Etkiler

Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin gözlemlerine göre, kriz ortamında büyüyen çocukların sosyal becerileri ciddi şekilde zedelenmektedir [4]. Güven duygusunun kaybı, akran ilişkilerinde bozulma ve sosyal izolasyon, en sık görülen sorunlar arasında yer almaktadır. Bu durum, çocukların gelecekteki sosyal adaptasyonlarını da riske atmaktadır.

Eğitim Krizi ve Psikolojik Etkiler

Eğitim Sisteminin Çöküşü

UNESCO verilerine göre, 625 eğitim tesisinin hasar görmesi sonucu 500,000’den fazla öğrenci eğitimden mahrum kalmıştır [5]. Eğitim eksikliği, çocukların sadece akademik gelişimini değil, aynı zamanda sosyal ve duygusal gelişimlerini de olumsuz etkilemektedir. Öğretmenlerin %60’ının psikolojik destek alamaması, eğitim kalitesini düşüren bir diğer önemli faktördür.

Uzaktan Eğitimin Yetersizliği

OCHA’nın değerlendirmelerine göre, uzaktan eğitim girişimleri, altyapı eksiklikleri ve psikososyal destek mekanizmalarının yetersizliği nedeniyle beklenilen etkiyi gösterememektedir [6]. Bu durum, eğitim krizinin psikolojik etkilerini daha da derinleştirmektedir.

Sağlık Hizmetlerine Erişim Sorunu

Ruh Sağlığı Hizmetlerinin Durumu

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’nin son raporuna göre, Gazze’deki sağlık merkezlerinin çoğu ya tamamen yıkılmış ya da ciddi hasar görmüş durumdadır [7]. Ruh sağlığı uzmanlarına erişim neredeyse imkansız hale gelmiş, ilaç ve tıbbi malzeme tedarikinde ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır.

Acil Müdahale İhtiyacı

Save the Children’ın saha araştırmaları, mevcut ruh sağlığı hizmetlerinin ihtiyacın sadece %15’ini karşılayabildiğini göstermektedir [8]. Bu durum, acil psikososyal müdahale programlarının hayata geçirilmesini zorunlu kılmaktadır.

Uluslararası Yardım Çabaları ve Sonuçları

Mevcut Destek Programları

BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin koordine ettiği yardım programları, mobil ruh sağlığı klinikleri ve psikososyal destek merkezleri aracılığıyla hizmet vermeye çalışmaktadır [9]. Ancak, güvenlik sorunları ve altyapı yetersizlikleri nedeniyle bu hizmetler sınırlı kalmaktadır.

Programların Etkinliği ve Zorluklar

Uluslararası yardım kuruluşlarının çabalarına rağmen, mevcut programlar ihtiyacın çok gerisinde kalmaktadır. OCHA’nın değerlendirmelerine göre, sürdürülebilir destek mekanizmalarının eksikliği ve koordinasyon sorunları, yardım çabalarının etkinliğini azaltmaktadır [10].

Sonuç ve Öneriler

Gazze’deki çocukların psikolojik sağlığı, acil ve kapsamlı bir müdahale gerektiren kritik bir insani kriz haline gelmiştir. Uluslararası toplumun koordineli çabaları, şu alanlara odaklanmalıdır:

• Acil psikososyal destek programlarının güçlendirilmesi
• Eğitim sisteminin yeniden yapılandırılması
• Sürdürülebilir ruh sağlığı hizmetlerinin tesisi
• Aile destek programlarının genişletilmesi
• Uzun vadeli rehabilitasyon programlarının planlanması

Kaynakça:

1. UNICEF. (2024, Ocak 15). Gaza Crisis Situation Report No. 12.
2. WHO. (2023, Aralık 20). Mental Health and Psychosocial Support in Emergency Settings: Gaza.
3. OCHA. (2024, Ocak 10). Humanitarian Situation Report: Gaza Crisis.
4. ICRC. (2024, Ocak 5). Humanitarian Crisis in Gaza: Impact on Children.
5. UNESCO. (2024, Ocak 8). Education Under Attack: Gaza Crisis Report.
6. Save the Children. (2024, Ocak 12). The Impact of Conflict on Children’s Mental Health in Gaza.
7. UNHCR. (2024, Ocak 3). Emergency Response to Gaza Crisis: Situation Report.
8. WHO. (2024, Ocak 7). Health Cluster Bulletin: Gaza Crisis.
9. UNRWA. (2024, Ocak 9). Educational Response in Gaza: Status Report.
10. Médecins Sans Frontières. (2024, Ocak 11). Mental Health Crisis in Gaza: Field Report

Makaleye Yorum Yaz Rastgele Makale Getir