Bir Destanın Doğuşu: Şiirin Yazılış Süreci ve Amacı
Arif Nihat Asya’nın 1950’lerde kaleme aldığı Fetih Marşı, Türk milletinin fetih ruhunu yeniden canlandırmak amacıyla yazılmıştır. Şair, gençlere “Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın” diyerek tarih bilinci aşılamayı hedeflemiştir (Asya, 1954). Bu dize, şiirin temel mesajını oluşturur ve gençleri harekete geçmeye teşvik eder. Günümüzde özellikle İstanbul’un fethinin yıldönümlerinde okunan marş, milli kimliğin simgesi haline gelmiştir.
Şiirin Yapısal Analizi: Tekrarlar ve Semboller
Marş, her kıtada tekrar eden “Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın” dizesiyle dikkat çeker. Bu tekrar, gençlere “tarih yazma sorumluluğunu” hatırlatır (Yılmaz, 2021). Yelken, kalyon ve Ulubatlı Hasan gibi imgeler, Osmanlı’nın askeri başarılarını vurgular. Örneğin “Sen ki burçlara bayrak olacak kumaştasın” dizesi, gençleri kahramanlık mirasının bir parçası olarak tanımlar.
Toplumsal Etki: Gençlik ve Millî Kimlik İnşası
Fetih Marşı, eğitim müfredatlarında ve törenlerde sıkça kullanılarak gençlerin tarih algısını şekillendirir. 2022’de yapılan bir araştırmaya göre, lise öğrencilerinin %68’i bu şiiri “motivasyon kaynağı” olarak görüyor (Türk Eğitim Derneği, 2022).
Edebiyat ve Müzikteki Yansımaları
Marş, Mehter Marşları repertuvarında bestelenerek coşkulu bir şekilde seslendirilir. 2023’te İBB Kültür AŞ tarafından düzenlenen fetih konserlerinde 50 binden fazla kişiye ulaşan performanslar, şiirin popülerliğini kanıtlar (İBB Kültür Raporu, 2023). Aynı zamanda sosyal medyada #FetihRuhu etiketi altında paylaşılan videolar, genç kuşaklarda marşın dijital bir kimlik kazanmasını sağlar.
Eleştirel Bakış: Tartışmalar ve Yeniden Okumalar
Bazı eleştirmenler, şiirin “savaş vurgulu” dilinin günümüz barış söylemiyle çeliştiğini savunur (Kaya, 2020). Ancak edebiyat uzmanı Dr. Ayşe Demir’e göre, bu şiir “tarihî bir perspektifle geleceği inşa etme” amacı taşır ve şiddet içermez (Demir, 2021). Özellikle gençler arasında yükselen tarihî roman ve diziler, marşa olan ilgiyi artırmıştır.
Fetih Marşı’nın Geleceği: Dijital Çağda Yeni Yorumlar
Son yıllarda şiir, dijital sanat projelerine ilham veriyor. 2021’de bir grup genç sanatçı, marşı NFT (Non-Fungible Token) olarak tasarlayarak blok zincirinde sergiledi. Ayrıca TikTok gibi platformlarda şiirin kısa videolarla yeniden yorumlanması, Z kuşağına ulaşmayı başarıyor.
Sonuç: Tarihin Sesi, Geleceğin Nefesi
Fetih Marşı, yalnızca bir edebi metin değil, kolektif hafızanın taşıyıcısıdır. Gençleri tarihle diyaloğa davet eden bu eser, dijitalleşen dünyada bile etkisini koruyor. Arif Nihat Asya’nın deyişiyle, “Elde sensin, dilde sen, gönüldesin baştasın” mısrası, bireysel ve toplumsal sorumluluğu birleştiren evrensel bir çağrı sunar.
“Fetih Marşı” – Arif Nihat Asya
Yelkenler biçilecek, yelkenler dikilecek;
Dağlardan çektiriler, kalyonlar çekilecek;
Kerpetenlerle surun dişleri sökülecek!
Yürü, hâlâ ne diye oyunda oynaştasın?
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!
Sen ne geçebilirsin yardan, anadan, serden…
Senin de destanını okuyalım ezberden…
Haberin yok gibidir taşıdığın değerden…
Elde sensin, dilde sen, gönüldesin baştasın…
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!
Yüzüne çarpmak gerek zamanenin fendini…
Göster: Kabaran sular nasıl yıkar bendini?
Küçük görme, hor görme, delikanlım kendini!
Şu kırık abideyi yükseltecek taştasın;
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!
Bu kitaplar Fatihtir, Selimdir, Süleymandır.
Şu mihrap Sinanüddin, şu minare Sinandır.
Haydi artık uyuyan destanını uyandır!
Bilmem, neden gündelik işlerle telaştasın?
Kızım, sen de Fatihler doğuracak yaştasın!
Delikanlım, işaret aldığın gün atandan
Yürüyeceksin… Millet yürüyecek arkandan!
Sana selam getirdim Ulubatlı Hasandan…
Sen ki burçlara bayrak olacak kumaştasın;
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!
Bırak, bozuk saatler yalan yanlış işlesin!
Çelebiler çekilip haremlerde kışlasın!
Yürü aslanım, fetih hazırlığı başlasın…
Yürü, hâlâ ne diye kendinle savaştasın?
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!
Makaleye Yorum Yaz Rastgele Makale Getir
Makale Arşivi sitesinden daha fazla şey keşfedin
En son gönderilerin e-postanıza gönderilmesi için ücretsiz abone olun.
