Türkiye’de tarih bilinci denince akla genellikle Osmanlı İmparatorluğu gelir. Ancak Türk tarihinin köklü ve parlak bir evresi olan Selçuklu dönemi, ne yazık ki uzun yıllar gölgede bırakılmıştır. Oysa Anadolu’nun Türkleşmesi, İslam dünyasında bilim ve sanatın zirveye ulaştığı bir çağ, adalet ve hoşgörünün devlet geleneği haline geldiği dönem Selçuklularla başlamıştır. Osmanlı’nın üç kıtada yüzyıllar boyu ayakta kalmasını sağlayan kurumsal yapıların, vakıf anlayışının, ilme verilen değerin temelleri Horasan’dan Anadolu’ya uzanan Selçuklu medeniyetinde atılmıştır.
Selçuklu tarihi yalnızca geçmişin bir parçası değil, bugünün kimlik inşasının da vazgeçilmez unsurudur. Bu kadim mirası gün yüzüne çıkarmak, genç nesillere aktarmak ve toplumsal hafızada yeniden canlandırmak için kapsamlı adımlar atılması şarttır.
Selçuklu Mirasını Canlandırmak İçin Öneriler
Selçuklu döneminin izlerini korumak ve yeni nesillere tanıtmak amacıyla şu projeler hayata geçirilebilir:
- İznik’teki Türk-İslam Eserlerinin Acil Restorasyonu
Selçukluların ilk başkenti İznik’te bulunan harap durumdaki çini atölyeleri, medreseler ve surlar bir an önce ihya edilmelidir. Özellikle son yıllarda Papa’nın konsil toplantıları bahanesiyle İznik’e gösterdiği yoğun ilgi karşısında bu çalışmalar stratejik önem taşımaktadır. - Malazgirt’in Kültür ve Medeniyet Merkezi Haline Getirilmesi
1071 Malazgirt Zaferi’nin kazanıldığı bölge, tarihî kimliğine yakışır şekilde yeniden inşa edilmelidir. Şehir surları aslına uygun restore edilmeli, arkeolojik kazılarla eski Malazgirt ortaya çıkarılmalı, surların içi boşaltılarak modern şehir ovaya taşınmalıdır. Malazgirt sembolik bir il statüsüne kavuşturulmalı, havalimanı, üniversite ve sanayi tesisleriyle donatılmalıdır. - Eğitim Müfredatında Selçuklu Çini Sanatı ve İznik’in Yerinin Güçlendirilmesi
İznik çinisi ve Selçuklu Türk sanatının incelikleri ders kitaplarında daha geniş yer almalıdır. Böylece çocuklar küçük yaştan itibaren bu mirasla bağ kurabilecektir. - Malazgirt ve İznik Odaklı Belgesel Serileri
TRT veya Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından İznik Türk tarihinin merkezi konumunu ve Malazgirt Zaferi’ni anlatan yüksek bütçeli belgeseller hazırlanmalıdır. - Dijital Eğitim Araçları ve Oyunlar
“Malazgirt 1071” temalı strateji oyunu geliştirilmeli; Alparslan’ın istişare kültürü, lojistik yönetimi ve savaş taktikleri gençlere eğlenceli şekilde öğretilmelidir. Oyun okullarda tarih dersleriyle entegre kullanılabilir. - Selçuklu Mimarlık Envanteri ve 3B Dijital Restorasyon
Kayıp veya yıkılmış Selçuklu eserlerinin 3B modelleri hazırlanmalı, sanal gerçeklik ortamında yeniden canlandırılmalıdır. - Anadolu Selçuklu Dijital Atlası
Selçuklu şehirleri, hanları, kervansarayları, medreseleri ve yollarını gösteren interaktif bir dijital harita oluşturulmalıdır. - Alparslan Anıtı ve 2071 Vizyonu
Malazgirt Ovası’nda Alp Arslan’ın heybetine yakışır dev bir anıt dikilmeli, 2071 Malazgirt’in 1000. yılı hedefiyle “Alparslan” adlı yeni bir şehir kurulmalıdır. 24 Oğuz boyunu temsilen çevresinde örnek köyler tesis edilmeli, bölge hem ekonomik hem manevi kalkınma projeleriyle ayağa kaldırılmalıdır. - Selçuklu Edebiyatı ve Sanat Atölyeleri
Genç yazar ve çizerler için “Selçuklu Roman ve Çizgi Roman Atölyesi” kurulmalı, Malazgirt, Miryokefalon, Köse Dağ gibi dönüm noktalarını konu alan eserler teşvik edilmelidir. - Uluslararası Selçuklu Araştırmaları Enstitüsü
Konya ve İznik işbirliğiyle Selçuklu Medeniyeti Araştırma Enstitüsü kurulmalı, Avrupa’daki Selçuklu çalışmaları yakından takip edilmelidir.
Sonuç: Tarihsiz Millet Olmaz
Bir milletin geleceğe güvenle bakabilmesi, geçmişinin büyüklüğünden ilham almasıyla mümkündür. Selçuklu mirasını yeniden keşfetmek, yalnızca tarihî bir borç değil, millî varlığımızın devamı için stratejik bir zorunluluktur. Osmanlı’yı büyüten adalet, ilim, hoşgörü ve devlet ahlakı Selçuklu’da filizlenmiştir. Bu filizleri sulamak, bugünün ve yarının Türkiye’sine güç verecektir.
Selçuklu bilincini yeniden inşa etmek, 1071 ruhunu 2071 hedefleriyle buluşturmak demektir. Bu, karnımızı değil ruhumuzu doyuracak en büyük kalkınma projesidir.
