1919 İstanbul’unda Bir Vatanseverin Cesur Adımı
1919 yılının sıcak Ağustos günlerinde, işgal altındaki İstanbul’un her sokağı düşman askerlerinin izleriyle doluydu. Osmanlı’nın son başkenti, emperyalist güçlerin baskısı altında ezilirken, Maraş’ta Sütçü İmam’ın namus için attığı ilk kurşunun yankısı hâlâ kulaklardaydı. İşte tam bu sırada, payitahtın sokaklarında benzer bir kahramanlık sergileyen bir yiğit ortaya çıktı: Polis Memuru Mehmed Cemil Efendi.
Bu unutulmuş milli kahraman, Fransız işgalcilerin masum Türk vatandaşlarına yönelik zulmüne karşı duran korkusuz bir polis memuruydu. Vatanı uğruna Şeytan Adası‘nda insanlık dışı işkencelere katlanan, yıllar sonra Mustafa Kemal Atatürk’ün diplomatik zaferiyle yurduna dönen şerefli bir Türk evladıydı. Onun hikayesi, unutulan Türk kahramanları arasında parlayan bir yıldızdır.
Genç Polisin Devriye Görevi ve Ani Karşılaşma
O dönemde İstanbul, düşman çizmeleri altında inlerken, 20 yaşındaki genç polis memuru Mehmed Cemil, Gülhane Parkı’nda devriye geziyordu. Henüz 4,5 aylık tecrübesiyle görev yapan Cemil Efendi’nin asıl yeri, Şahinpaşa Oteli’ndeki Emniyet’in 3. Şubesi’ydi.
Bir gün, parkta yankılanan çığlıklar üzerine koşan genç polis, korkunç bir manzarayla karşılaştı. Üç Fransız askeri, bir Türk kızına sarkıntılık yapıyor, kıyafetlerini yırtmaya çalışıyordu. Bu namussuzluğa sessiz kalamayan Mehmed Cemil, anında silahını çekti. İşgalciler tüfeklerine davrandıysa da, kahraman polis daha hızlıydı. Üç kurşunla üçünü de vurdu: Biri öldü, ikisi ağır yaralandı.
Hızlı Yargılama ve Şeytan Adası Sürgünü
Suçluluk hissetmeyen, vatan görevini yaptığını bilen Cemil Efendi, hemen teslim oldu. İşgal kuvvetleri, apar topar mahkeme kurdu ve onu müebbet kürek cezasına çarptırdı. Önce Marsilya’ya, oradan da Fransız Guyanası’ndaki meşhur Şeytan Adası‘na sürüldü.
İki kez firar girişiminde bulundu ama yakalandı. İşkencelere, prangalara maruz kaldı. Anadolu’da Milli Mücadele zaferle sonuçlanırken, İstanbul’un bu yiğidi unutulmuştu. Ta ki bir lider devreye girene kadar…
Mustafa Kemal Atatürk’ün Diplomatik Zaferi
Zaferle dönen Türkiye Cumhuriyeti’nde, Mustafa Kemal Atatürk, Fransız Büyükelçi’yi Çankaya’ya çağırdı. Polis Memuru Mehmed Cemil‘in iadesini talep etti ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras’ı görevlendirdi. Yoğun diplomatik çabalar meyvesini verdi: 1929’da kahraman yurduna kavuştu!
Dönüşünde coşkuyla karşılanan Cemil Efendi’ye “Ne istersin?” diye soruldu. Cevabı netti: “On yıldır hasretini çektiğim polis üniformasına kavuşmak!” Hasreti sona erdi.
Kahramanın Son Yılları ve Ebedi Mirası
Zayıf düşmüş bünyesine rağmen 4 yıl daha polis memuru olarak görev yaptı. 1933’te aramızdan ayrıldı. Ruhu şad, mekânı cennet olsun…
Unutulmuş milli kahramanlar gibi Cemil Efendi’nin hikayesi, bize ilham versin. İşte onun hayatından çıkarılan dersler:
- Vatan sevgisi: Namus ve bayrak için gözünü kırpmadan canını ortaya koydu.
- Cesaret örneği: İşgalciler karşısında tek başına durdu.
- Diplomatik zafer: Atatürk’ün liderliğinde adalet kazanıldı.
- Tarihi unutmamak: Türk kahramanlarını anmak, geleceğimizi aydınlatır.
Allah, vatan için can veren tüm şehit ve gazilerimizden razı olsun. Milletçe unutulan kahramanları hatırlayıp, onlardan ilhamla parlak yarınlara yürüyelim. İnşallah…
Selâm ve dua ile…
