ÖSYM, Türkiye’de yükseköğretim kurumlarına giriş sınavlarını düzenleyen ve değerlendiren, adayların yerleştirme işlemlerini gerçekleştiren, eğitim ve öğretimde kaliteyi artırmak amacıyla çeşitli sınav ve değerlendirme faaliyetleri yürüten, bağımsız ve özerk bir kurumdur. “Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi” kelimelerinin baş harflerinden oluşan “ÖSYM” kısaltması ile anılır.
ÖSYM’nin temel görevleri şunlardır:
- Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS): ÖSYM, YKS ve LYS gibi üniversiteye giriş sınavlarını düzenler. YKS, Türkçe, Matematik, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri olmak üzere dört ana testten oluşurken, LYS, adayların tercih ettikleri bölüme göre farklı alanlardaki testleri içerir.
- Diğer Yükseköğretim Kurumlarına Giriş Sınavları: ÖSYM, üniversitelerin lisansüstü programlarına (yüksek lisans ve doktora) giriş sınavlarını da düzenler.
- Yabancı Dil Sınavları: Yabancı dil bilgisini ölçmek amacıyla Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (YDS), İngilizce ve Almanca dilleri için yapılan Dil Yeterlilik Sınavı (DYS) gibi sınavlar düzenlenir.
- Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS): Kamu kurum ve kuruluşlarında görev alacak memur ve memur adaylarının seçimini sağlayan KPSS, ÖSYM tarafından düzenlenir.
- Diploma Denklik Sınavları: Yurtdışında alınan eğitim belgelerinin Türkiye’deki denklik durumunu belirlemek için yapılan sınavlardır.
- Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlarının Belirlenmesi: ÖSYM, üniversitelerin lisans ve ön lisans programlarına ve bu programlardaki kontenjanlara ilişkin çalışmalar yapar ve ilgili kurumlarla koordinasyon sağlar.
- Sınav ve Değerlendirme Araştırmaları: ÖSYM, eğitim alanında araştırma yaparak sınav ve değerlendirme süreçlerini geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütür.
ÖSYM, adayların sınavlara ve yerleştirme işlemlerine adil ve şeffaf bir şekilde katılmasını sağlamak amacıyla teknolojik altyapıyı etkin bir şekilde kullanır. Sınavlar, genellikle elektronik ortamda gerçekleştirilir ve sonuçlar adaylara elektronik olarak duyurulur. ÖSYM’nin başarılı sınav yönetimi ve değerlendirme sistemleri, Türkiye’de yükseköğretime erişimi düzenlemek ve nitelikli personel seçimini sağlamak açısından önemli bir rol oynamaktadır.
