Keratin, insan vücudunda bulunan sert ve lifli bir proteindir. Saç, tırnak, cilt ve hatta dişler gibi çok çeşitli dokuların temel yapı taşını oluşturur. Benzersiz amino asit dizilimi ve yüksek sülfür içeriği ile karakterize edilir.
Hücresel düzeyde, keratin, ara filamentler adı verilen lifli yapılarda düzenlenir. Bu lifler, söz konusu dokulara yapısal destek ve dayanıklılık sağlayarak onların işlevlerini yerine getirebilmelerini mümkün kılar. Keratin, saçımızı parlak ve sağlıklı, tırnaklarımızı güçlü, cildimizi esnek ve dişlerimizi dayanıklı kılar.
Keratin, vücudun doğal olarak ürettiği bir proteindir. İlave olarak, takviye veya besinler yoluyla da alınabilir.
Keratin Özellikleri
Keratin, güçlü ve esnektir, bu da onu mekanik strese karşı dayanıklı kılar. Ayrıca su tutma özelliğine sahiptir, bu da saç ve cilde nem verir. Keratin, saçın gücünü ve parlaklığını korurken kırılmaya karşı dirençli hale getirir. Ciltte ise keratin, bariyer fonksiyonunu destekler ve nemi hapseder.
Keratin Türleri Nelerdir?
İnsan vücudunda 54 çeşit keratin bulunur ve bunlar iki tipe ayrılır: Tip 1 ve Tip 2. 1
Tip 1 Keratin:
* Vücutta 54 keratin çeşidinden 28’i Tip 1’dir.
* Bunların 17’si cilt hücresi (epitel) keratinleridir ve 11’i saç keratinleridir.
* Çoğunlukla asidik ve düşük molekül ağırlıklı proteinlerden oluşurlar.
* Cilt ve saç sağlığında rol oynarlar ve hücreleri mekanik stresten korurlar.
Tip 2 Keratin:
* Vücutta 26 çeşit Tip 2 keratin bulunur.
* Bunların 20’si cilt hücresi keratinleridir ve 6’sı saç keratinleridir.
* Temel-nötr pH’lı ve yüksek molekül ağırlıklı proteinlerden oluşurlar.
* Temel-nötr pH’ları, Tip 1 keratinlerin dengesini sağlar ve hücre aktivitesini düzenler.
Keratin Fonksiyonu ve Faydaları
– Saçlara canlılık ve parlaklık katar
– Saçın kabarmasını önler ve güçlendirir
– Cilt hasarlarını önler ve cildin taze kalmasına yardım eder
– Tırnak kırılmalarını önler ve tırnakları güçlendirir
Keratin Eksikliği:
Keratin eksikliği, saç, tırnak ve cilt sağlığını olumsuz etkileyen bir durumdur. Keratin, bu dokuları oluşturan lifli bir proteindir. Eksikliği, saçlarda incelme ve kırılganlık, tırnaklarda kırılma ve bölünme ile ciltte kuruluk ve kaşıntıya neden olabilir. Keratin eksikliğine demir, biotin, çinko veya protein eksikliği gibi beslenme yetersizlikleri, bazı ilaçlar veya genetik bozukluklar neden olabilir. Tedavi, eksikliğin altında yatan nedene bağlıdır ve besin takviyeleri, topikal tedaviler veya yaşam tarzı değişiklikleri içerebilir. Keratin eksikliğinin erken teşhisi ve tedavisi, saç, tırnak ve cilt sağlığının korunmasına yardımcı olabilir.
Kreatin Takviyesi Alımı
Kreatin takviyesi alımı, atletik performansı ve kas büyümesini geliştirmek için yaygın olarak kullanılan bir uygulamadır. Vücut tarafından doğal olarak üretilen bir madde olan kreatin, kas hücrelerinde enerji depolamakta ve egzersiz sırasında kas kasılmalarını desteklemektedir. Takviye olarak kreatin almak, vücuttaki kreatin seviyelerini artırarak daha fazla enerji üretimine ve daha güçlü kas kasılmalarına yol açabilir. Bu da ağırlık kaldırma, sprint ve diğer yoğun egzersizlerde performansın iyileşmesine neden olur. Ayrıca kreatin takviyesi kas büyümesini uyarabilir, çünkü kas hücrelerinin onarım ve büyüme için ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar. Ancak, kreatin takviyelerinin herkes için uygun olmadığını ve potansiyel yan etkileri olabileceğini unutmamak önemlidir.
Kreatin Takviyesi Bilişsel Faydalar Sağlar mı?
Oral kreatin takviyesi, sağlıklı bireylerde kısa süreli hafıza ve bilişsel işlevlerde geçici bir gelişme sağlayabilir. Ancak, diğer bilişsel alanlar üzerindeki etkileri daha az belirgindir.
Bazı çalışmalar, kreatinin yaşlanma ve stresle ilişkili bilişsel gerilemeyi azaltmaya yardımcı olabileceğini öne sürmüştür. Kreatin güvenli bir takviye olarak kabul edildiğinden, daha büyük örneklem boyutlarını içeren gelecekteki araştırmalar, bu potansiyel faydaları doğrulamalıdır.
Özellikle, kreatinin demans ve diğer bilişsel bozuklukları olan bireyler üzerindeki etkilerini araştırmak hayati önem taşımaktadır. Bu bilgiler, bu koşulları olan hastaların bilişsel işlevlerini desteklemek için kreatin kullanımını yönlendirmeye yardımcı olabilir. 2
Altı haftalık kreatin takviyesi (0,03/g/kg/gün) uykusuzluk çekmeyen genç yetişkinlerde bilişsel işlemeyi iyileştirmemektedir. 3
Kreatin takviyesi fiziksel (güç dayanıklılığı) ve uzun süreli bilişsel (Stroop doğruluğu) performansı iyileştirmiş, ancak kısa spora özgü psikomotor veya bilişsel performansta zihinsel yorgunluğa bağlı bozulmalarla mücadele etmemiştir. 4
Kreatin takviyesi, özellikle beyinde kreatin eksikliği olan durumlarda bilişsel işlemleri iyileştirme potansiyeline sahiptir. 5
Kreatin takviyesi, bilişsel performansta hipoksiye bağlı düşüşler sırasında dikkat kapasitesini geri kazandırır. 6
Bununla birlikte, bu etkiler tüm çalışmalarda tutarlı değildir ve uzun vadeli bilişsel faydaların kanıtları sınırlıdır. Ayrıca, kreatin takviyesi alımının bilişsel işlevleri iyileştiren kesin mekanizmaları henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Daha fazla araştırma, kreatin takviyesinin biliş üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin altında yatan biyolojik yolakları aydınlatmaya yardımcı olacaktır.
Sonuç
Keratin takviyelerinin kullanımı, saç, cilt ve tırnak sağlığını iyileştirmek için popüler bir yöntem haline geldi.
Keratin, saç, cilt ve tırnaklarda bulunan bir proteindir. Keratin takviyeleri, bu proteinin seviyelerini vücutta arttırmayı amaçlar, bu da saçın daha güçlü ve parlak olmasına, cildin daha sağlıklı ve tırnakların daha dayanıklı olmasına yardımcı olabilir. bilişsel faydaların kanıtları sınırlıdır.
Bununla birlikte, keratin takviyeleri herkes için uygun değildir. Bazı kişilerde mide bulantısı, ishal ve alerjik reaksiyonlar gibi yan etkilere neden olabilirler. Ayrıca, bu takviyelerin uzun süreli kullanımıyla ilgili güvenlik endişeleri bulunmaktadır.
Doktorunuz, keratin takviyelerinin sizin için uygun olup olmadığını belirlemenize yardımcı olabilir. Ayrıca, olası yan etkiler ve etkileşimler konusunda bilgi verebilirler. Keratin takviyeleri kullanmayı düşünüyorsanız, öncelikle doktorunuza danışmanız önerilir.
Kaynaklar
- https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/keratin-nedir-ne-ise-yarar ↩︎
- Effects of creatine supplementation on cognitive function of healthy individuals: A systematic review of randomized controlled trials, K. Avgerinos ↩︎
- Creatine supplementation does not improve cognitive function in young adults, E. Rawson ↩︎
- Can Creatine Combat the Mental Fatigue-associated Decrease in Visuomotor Skills? , J. Van Cutsem ↩︎
- Creatine Supplementation and Brain Health, H. Roschel ↩︎
- Creatine Supplementation Enhances Corticomotor Excitability and Cognitive Performance during Oxygen Deprivation, Clare E. Turner ↩︎
