Aizanoi Antik Kenti, Kütahya ilinin Çavdarhisar ilçesinde yer alan, MÖ 4. yüzyılda kurulmuş bir antik kenttir. Kent, Frigya, Lidya, Pers, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerini yaşamış ve her dönemde önemli bir yerleşim yeri olmuştur.
Aizanoi, antik dönemde Frigya’nın önemli şehirlerinden biriydi. Şehir, MÖ 4. yüzyılda Zeus’un kızlarından su perisi Erato ile Arkadia kralı Arkas’ın oğlu Azan’ın kenti, Frigya’ya bağlı olarak yaşayan Aizanitis’lerin ana yerleşim merkezi idi.
Helenistik dönemde bu bölge değişimli olarak Bergama’ya ve Bithynia’ya bağlı iken MÖ 133’de Roma egemenliğine girmiştir. Roma imparatorluk döneminde tahıl ekimi, şarap ve yün üretimi sayesinde zenginleşmiş ve ünü bölge sınırlarını aşmış olan Aizanoi’de kesin kentleşme bulgularına ancak MÖ 1. yy. sonlarına doğru rastlanmaktadır. Yine ilk sikkelerin bu dönemde basıldığı bilinmektedir.
Roma döneminde, Aizanoi, önemli bir dini merkez haline gelmiştir. Şehir, Zeus Solymios ve Meter Steunene tapınaklarına ev sahipliği yapmıştır. Bizans döneminde, Aizanoi, önemli bir idari ve askeri merkez haline gelmiştir.
Aizanoi Antik Kenti, günümüzde Türkiye’nin en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Kentte yapılan kazılarda, çok sayıda tarihi eser ortaya çıkarılmıştır. Bu eserler arasında, Zeus Solymios tapınağının kalıntıları, Meter Steunene tapınağının kalıntıları, antik tiyatro, antik agora, antik hamam ve antik su kemerleri yer almaktadır.
Aizanoi Antik Kenti’nin En Önemli Yapıları
Aizanoi Antik Kenti’nin en önemli yapıları şunlardır:
Zeus Tapınağı: Aizanoi’nin en önemli yapısı olan Zeus Tapınağı, MÖ 2. yüzyılda inşa edilmiştir. Tapınak, Anadolu’nun en iyi korunmuş antik tapınaklarından biridir.
Meter Steunene Tapınağı: Aizanoi’nin diğer önemli yapısı olan Meter Steunene Tapınağı, MÖ 3. yüzyılda inşa edilmiştir. Tapınak, Frigya Ana Tanrıçası’na adanmış bir tapınaktır.
Antik Tiyatro: Aizanoi Antik Kenti’nde bulunan antik tiyatro, MÖ 2. yüzyılda inşa edilmiştir. Tiyatro, 13.000 seyirci kapasitesine sahiptir.
Antik Agora: Aizanoi Antik Kenti’nde bulunan antik agora, MÖ 3. yüzyılda inşa edilmiştir. Agora, şehir merkezinde yer alan bir ticaret ve sosyal alanıdır.
Antik Hamam: Aizanoi Antik Kenti’nde bulunan antik hamam, MÖ 2. yüzyılda inşa edilmiştir. Hamam, şehir merkezinde yer alan bir halk hamamıydı.
Antik Su Kemerleri: Aizanoi Antik Kenti’nde bulunan antik su kemerleri, MÖ 2. yüzyılda inşa edilmiştir. Su kemerleri, şehre su sağlayan önemli yapılardı.
Aizanoi’nin “İkinci Efes” Olarak Bilinmesinin Sebepleri
Aizanoi Antik Kenti, sahip olduğu zengin tarihi ve kültürel miras nedeniyle, “İkinci Efes” olarak da bilinmektedir. Kent, Anadolu’nun en iyi korunmuş antik kentlerinden biri olmasının yanı sıra, Roma döneminde önemli bir ticaret merkezi ve dini merkez olarak da öne çıkmıştır.
Aizanoi’nin “İkinci Efes” olarak bilinmesinin başlıca nedenleri şunlardır:
- Kentin zengin tarihi ve kültürel mirası: Aizanoi Antik Kenti, MÖ 4. yüzyıldan günümüze kadar gelen zengin bir tarihi ve kültürel mirasa sahiptir. Kentte yapılan kazılarda, çok sayıda tarihi eser ortaya çıkarılmıştır. Bu eserler arasında, Zeus Solymios tapınağı, Meter Steunene tapınağı, antik tiyatro, antik agora, antik hamam ve antik su kemerleri yer almaktadır.
- Kentin önemli bir ticaret merkezi olması: Aizanoi Antik Kenti, Roma döneminde önemli bir ticaret merkezi olarak öne çıkmıştır. Kent, Efes’e giden yol üzerinde yer almakta ve önemli bir transit güzergah olarak kullanılmaktaydı.
- Kentin önemli bir dini merkez olması: Aizanoi Antik Kenti, Roma döneminde önemli bir dini merkez olarak da öne çıkmıştır. Kentte Zeus Solymios ve Meter Steunene tapınakları bulunmaktaydı.
Aizanoi Antik Kenti’ni Ziyaret Etmek
Aizanoi Antik Kenti, Kütahya ilinin Çavdarhisar ilçesinde yer almaktadır. Kent, Çavdarhisar Otogarı’ndan yaklaşık 2 km uzaklıktadır. Kente ulaşmak için otobüs veya özel araçla ulaşım sağlanabilir.
Aizanoi Antik Kenti’ni ziyaret etmek için en uygun zaman ilkbahar ve sonbahar aylarıdır. Bu aylarda hava sıcaklığı ve nem oranı daha uygundur.
Kenti ziyaret etmek için en az 2 saatlik bir zaman ayırmak gerekir. Kentte görülecek çok sayıda yapı ve eser bulunmaktadır.
Sonuç
Aizanoi Antik Kenti, Anadolu’nun en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Kent, sahip olduğu zengin tarihi ve kültürel miras nedeniyle, “İkinci Efes” olarak da bilinmektedir. Aizanoi Antik Kenti, ziyaretçilerine antik çağlara yolculuk yapma imkanı sunmaktadır.
