Zeugma Mozaik Müzesi, Gaziantep’te bulunan ve dünyanın en büyük mozaik müzelerinden biri olan bir kültür hazinesidir. Bu müze, Zeugma Antik Kenti’nden çıkarılan binlerce yıllık mozaikleri, heykelleri, lahitleri ve mimari parçaları sergilemektedir. Zeugma Mozaik Müzesi, hem sanat tarihçileri hem de kültüre meraklı her yaştan ziyaretçi için görülmesi gereken bir yerdir.
Zeugma Antik Kenti, Fırat Nehri kıyısında kurulmuş ve Büyük İskender’in komutanlarından Selevkos Nikator tarafından MÖ 3. yüzyılda kurulmuştur. Kentin adı, “köprü başı” anlamına gelen Zeugma’dır ve bu isim, kentin hem yollar hem de medeniyetler arasında bir geçiş noktası olmasını yansıtmaktadır. Zeugma, Roma İmparatorluğu’nun bir parçası olduğu dönemde zenginliğe ve ihtişama ulaşmıştır. Bu dönemde kentte yapılan villalar, saraylar ve tapınaklar mozaiklerle ve fresklerle süslenmiştir.
Zeugma Mozaik Müzesi’nde sergilenen mozaikler, Roma ve Doğu Roma Dönemi’ne ait 3.000 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Bu mozaikler, konu, renk ve teknik açısından çok zengin ve çeşitlidir. Mozaiklerde mitolojik sahneler, tanrılar, tanrıçalar, hayvanlar, bitkiler, geometrik desenler ve günlük yaşamdan kesitler görülmektedir. Mozaiklerin bazıları 500 bin parçadan oluşmaktadır ve figürlerin gerçekçilikleri ve canlılıkları hayranlık uyandırmaktadır.
Müzenin en ünlü eseri ise Çingene Kızı Mozaiği’dir. Bu mozaik parçası, Mainad Villası’nın yemek odasının taban mozaiğinden ayrılmıştır. Çingene Kızı olarak adlandırılan figür, sağına doğru bakmakta ve kulaklarında iri halka küpeler taşımaktadır. Gözlerinde mahzun ve anlamlı bir ifade vardır. Başının yanındaki asma yapraklarından dolayı Dionysos’un müritlerinden biri olan bir Mainad olduğu düşünülmektedir. Çingene Kızı Mozaiği’nin bordürlerine ait olan 12 parça mozaik ise 1960’lı yıllarda kaçak kazılarda yurt dışına çıkartılmış ve ABD’de sergilenmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın diplomatik çalışmaları sonucunda bu parçalar da Türkiye’ye iade edilmiş ve 2018 yılında müzeye kazandırılmıştır.
Zeugma Mozaik Müzesi’nde sadece mozaik yoktur. Müzede ayrıca bronz Mars heykeli, mezar stelleri, lahitler ve mimari parçalar da sergilenmektedir. Bunlardan biri de Zeugma Antik Kenti’nden kaçırılıp İtalya’ya götürülen ve 2023 yılında Türkiye’ye iade edilen mezar stelidir. Bu stel, milattan sonra 2’nci yüzyıla ait olup üzerinde Kommagene Krallığı’nın arması bulunmaktadır.
Zeugma Mozaik Müzesi, ziyaretçilerine sadece tarihi ve sanatsal bir deneyim sunmakla kalmaz, aynı zamanda interaktif bir şekilde bilgi edinmelerine de olanak sağlar. Müzede dokunmatik ekranlar, sesli rehberlik hizmeti, 3 boyutlu görseller ve animasyonlar bulunmaktadır. Müzeyi gezerken Zeugma Antik Kenti’nin geçmişini, bugününü ve geleceğini keşfedebilirsiniz.
Zeugma Mozaik Müzesi, Gaziantep’in kültürel mirasının en önemli parçalarından biridir. Bu müze, Zeugma Antik Kenti’nden çıkarılan eserleri koruyarak ve sergileyerek hem Türkiye hem de dünya için büyük bir hizmet vermektedir. Bu müze, Anadolu’nun binlerce yıllık tarihine ve sanatına tanıklık etmek isteyen herkes için mutlaka görülmesi gereken bir yerdir.
Yazar
