Büyük Taarruz, Türk Kurtuluş Savaşı’nın en önemli aşamalarından biridir. 26 Ağustos 1922’de başlayan ve 9 Eylül 1922’de İzmir’in kurtuluşuyla sona eren bu taarruz, Milli Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasında ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında önemli bir rol oynamıştır.
Nedenler
Büyük Taarruz’un temel nedenleri, Yunan ordusunun 1921 yılı sonlarında ilerleyerek Ankara’ya yaklaşması ve ülkenin büyük bir kısmının işgal edilmesidir. Bu durum, Türk milletinin milli birlik ve beraberlik duygusunu güçlendirmiş ve Milli Mücadele’ye olan desteği artırmıştır.
Milli Mücadele’nin başından itibaren halkın direnişi sürmekteydi, ancak Büyük Taarruz, daha önceki savaşlarda elde edilen zaferlerin ardından Türk ordusunun Yunan kuvvetlerine karşı büyük bir harekât başlatmasını simgeler.
Hazırlıklar
Büyük Taarruz hazırlıkları bir yıla yakın sürmüştür. Bu hazırlıklar kapsamında, Türk ordusu güçlendirilmiş ve yeni silahlar ile teçhizatlarla donatılmıştır. Ayrıca, cephe hatları yeniden düzenlenmiş ve taarruz için uygun bir ortam yaratılmıştır.
Sakarya Nehri boyunca 22 gün boyunca süren kanlı çatışmaların ardından düşman ordusunu tamamen yurttan çıkarmak amacıyla bir yıl süren hazırlıkların sonrasında, Başkomutan Mustafa Kemal, 26 Ağustos sabahı Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa (Çakmak) ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa (İnönü) ile birlikte Kocatepe’de bulunarak muharebe yönetimi için hazır oldu.
Harekat
Şafak vakti topçu ateşiyle başlayan harekatta Türk askerleri, sabahın ilk ışıklarıyla birlikte Tınaztepe’yi ele geçirerek düşmanı Belentepe ve Kalecik Sivrisi’ne doğru geri püskürttü.
İlk gün boyunca 1. Ordu, Büyük Kaleciktepe ile Çiğiltepe arasında 15 kilometrelik alanda düşmanın birinci hat mevzilerini ele geçirdi. 5. Süvari Kolordusu, düşmanın arka hatlarındaki nakliye hatlarına başarılı saldırılar düzenlerken, 2. Ordu ise cephede tespit görevini aksatmadan sürdürdü.
Türk ordusu, 27 Ağustos sabahı tüm cephelerde yeniden taarruza geçti ve aynı gün, Afyonkarahisar’ın düşman işgalinden kurtarılmasını başardı. 28 ve 29 Ağustos’ta başarılı bir şekilde sürdürülen taarruz, düşmanın 5. Tümeninin etkisiz hale getirilmesiyle sonuçlandı. 29 Ağustos gecesi komutanlar, hemen harekete geçilerek taarruzun hızlı bir şekilde tamamlanması için planlamayı 30 Ağustos’ta gerçekleştirme kararı aldı ve bunun için gerekli tedbirler alındı.
30 Ağustos 1922’de Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Türk Ordusu’nun Kurtuluş Savaşı’nda elde ettiği en önemli zaferin eşiğinde Zafertepe Çalköy’de birliklere saldırı emri verdi.
Mustafa Kemal Paşa’nın komuta ettiği Dumlupınar’daki meydan muharebesinde, kahraman Mehmetçik, Yunan birliklerini Allıören, Keçiler ve Kızıltaş deresi yolunun iki yanında tamamen kuşatarak yok etti. Kızıltaş deresi bölgesindeki açık alandan bazı Yunan birlikleri, General Trikopis, General Diyenis ve diğer Yunan komutanlarıyla birlikte kaçtı.
Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi, 30 Ağustos’ta zaferle sonuçlandı.
Büyük Zafer’in ertesi günü, 31 Ağustos’ta Zafertepe Çalköy’deki bir evin bahçesinde, Başkomutan Mustafa Kemal, Fevzi Paşa ve İsmet Paşa, muharebe alanlarının haritasını kırık bir kağnının üzerine koyarak durumu değerlendirdi. İzmir’e girme konusunda birleşerek, Yunanlıların yeniden savunma düzenine geçmesini ve onları mağlup etmeyi önlemeyi hedeflediler.
Büyük Taarruz, zaferle sonuçlandıktan sonra Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, birliklere “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!” emrini verdi.
26 Ağustos 1922’de başlayan Büyük Taarruz, Türk ordusunun kararlılığı ve başarısıyla devam etti. Afyonkarahisar’ın kurtuluşu 27 Ağustos’ta, Kütahya’nın kurtuluşu 30 Ağustos’ta gerçekleşti. Ardından Gediz, Emet ve Tavşanlı’nın kurtuluşları takip etti. Son olarak, 9 Eylül’de İzmir’de Yunan ordusu denize döküldü ve Türk ordusu, Mustafa Kemal Paşa’nın emrini büyük bir başarıyla yerine getirdi.
Amaç
Büyük Taarruz’un amacı, Türk topraklarını düşman kuvvetlerinden kurtarmak için yapılan bir harekattı. Türk ordusu, büyük bir kararlılıkla ilerlemiş ve etkili saldırılar gerçekleştirmiştir. Bu saldırılar sonucunda düşman kuvvetleri, Türk ordusunun baskın gücü karşısında yenilgiye uğramış ve geri çekilmek zorunda kalmıştır.
26 Ağustos 1922’de başlayan Büyük Taarruz, askeri strateji ve koordinasyonun mükemmel bir örneğidir. Türk ordusunun planlı ve hızlı atağının sonucunda Yunan ordusu, Anadolu’dan tamamen çıkarılmış ve Türkiye’nin bağımsızlığı sağlanmıştır.
Büyük Taarruz, Türk milletinin mücadele azmini gösteren önemli bir olaydır ve Türk tarihindeki dönüm noktalarından biridir. Bu zafer, Türkiye’nin modern devletinin temellerini atmış ve milletin birlik ve beraberlik içinde gösterdiği büyük bir başarıdır.
Büyük Taarruz aşağıdaki gibi özetlenebilir:
- Tarih: 26 Ağustos 1922 – 9 Eylül 1922
- Yer: Batı Cephesi
- Katılan Kuvvetler: Türk Ordusu ve Yunan Ordusu
- Sonuç: Türk Ordusu’nun zaferi
Büyük Taarruz’un sonuçları, Türk milleti ve dünya için oldukça önemlidir. Türk milleti, bu zaferle bağımsızlığına kavuşmuş ve Milli Mücadele’nin başarıyla sonuçlandığını göstermiştir. Dünyada ise, Büyük Taarruz milli mücadelenin önemini ve bağımsızlık mücadelesi veren milletlerin başarı elde edebileceği mesajını vermiştir.
- Türk milletinin bağımsızlığı kazanıldı.
- Yunan ordusu Anadolu’dan tamamen çıkarıldı.
- Milli Mücadele başarıyla sonuçlandı.
- Milli mücadelenin önemi ve bağımsızlık mücadelesi veren milletlerin başarı elde edebileceği mesajı verildi.
Büyük Taarruz, Komuta Kademesi
Başkomutan Müşir (Mareşal) Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
Genelkurmay Başkanı Birinci Ferik Mustafa Fevzi (Mareşal ÇAKMAK)
Batı Cephesi Komutanı Mirliva İsmet (İNÖNÜ)
Batı Cephesi Kurmay Başkanı Albay Asım (GÜNDÜZ)
1.Ordu Komutanı Mirliva Nurettin (SAKALLI)
2.Ordu Komutanı Mirliva Yakup Şevki (SUBAŞI)
3.Süvari Kolordusu Komutanı Mirliva Fahreddin (Altay)
Bugün Büyük Taarruz, Türk milletinin kahramanlık ve direniş ruhunu simgeleyen önemli bir olay olarak hatırlanmaktadır. Türk halkı, bu tarihi zaferi her yıl 30 Ağustos Zafer Bayramı’nda coşkuyla kutlamaktadır. Büyük Taarruz, Türkiye’nin ulusal kimliği ve bağımsızlığı için bir sembol olmuş ve Türk milletinin birlik ve beraberlik ruhunu pekiştirmiştir.
